Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. - Ε.Π.ΠΑΙ.Κ.

Διδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας

Δρ Κορρές Κωνσταντίνος

 

Παρακάτω παρατίθενται σημειώσεις και υλικό σχετικά με το μάθημα "Διδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας".

Οι απόψεις που επικρατούν σε κάθε εποχή σχετικά με τη μάθηση επηρεάζουν σημαντικά τις μεθόδους διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται στο σχολείο, είτε αυτές υποστηρίζονται από το αναλυτικό πρόγραμμα, είτε χρησιμοποιούνται υποσυνείδητα ή ενσυνείδητα από τους εκπαιδευτικούς. Έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς διάφορες θεωρίες και απόψεις σχετικά με τη φύση της μάθησης, οι οποίες μπορούν να κατηγοριοποιηθούν στις συμπεριφορικές, τις γνωστικές, τις κατασκευαστικές και τις κοινωνικο–πολιτιστικές θεωρίες μάθησης.

Για τους εκπροσώπους της Σχολής του Συμπεριφορισμού (Behaviorism) η μάθηση είναι αποτέλεσμα συνεξαρτήσεων ανάμεσα στα ερεθίσματα που δέχεται ένα άτομο από το περιβάλλον του και στις αντιδράσεις του. Σύμφωνα με τις αρχές της Γνωστικής Ψυχολογίας (Cognitive Psychology) η μάθηση πραγματοποιείται στον εσωτερικό κόσμο του μαθητή και έχει ως αποτέλεσμα την τροποποίηση της συμπεριφοράς του. Ο R. Gagné δίνει έναν ορισμό για τη μάθηση ως τη διαδικασία που υποβοηθάει τους οργανισμούς να τροποποιήσουν τη συμπεριφορά τους σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα και με ένα μόνιμο τρόπο, ώστε η ίδια τροποποίηση ή αλλαγή να μην επαναλαμβάνεται σε κάθε νέα περίπτωση.

Σύμφωνα με τις αρχές της Θεωρίας Κατασκευής της Γνώσης (Constructivism), η μάθηση είναι η ενεργητική κατασκευή της γνώσης από το μαθητή, κατά την οποία χρησιμοποιεί τις προϋπάρχουσες γνώσεις του και η οποία ενεργοποιείται μέσω της δράσης του μαθητή σε προβληματικές καταστάσεις. Ο J. Piaget θεωρεί τη μάθηση ως την ενεργητική κατασκευή της γνώσης μέσω της οργάνωσης και της προσαρμογής των ψυχολογικών δομών του ατόμου, προκειμένου να μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες του περιβάλλοντος του και η οποία ενεργοποιείται μέσω της μετάβασης από καταστάσεις ισορροπίας σε καταστάσεις ανισορροπίας. Ο E. Von Glasersfeld διευκρινίζει ότι η μάθηση προκύπτει ως προσαρμογή με τον κόσμο των εμπειριών και όχι ως ανακάλυψη ενός προϋπάρχοντος κόσμου.      

Οι κοινωνικο–πολιτιστικές θεωρίες για τη μάθηση επικεντρώνουν το ενδιαφέρον στην επικοινωνιακή και πολιτιστική διάσταση της μάθησης, υποστηρίζοντας ότι η μάθηση προέρχεται από την κοινωνική αλληλεπίδραση και ότι η κοινωνική μάθηση οδηγεί ουσιαστικά στη γνωστική ανάπτυξη. Ο L. Vygotsky υποστηρίζει ότι κάθε λειτουργία στην ανάπτυξη του ατόμου εμφανίζεται δύο φορές: αρχικά σε κοινωνικό επίπεδο και αργότερα σε ατομικό επίπεδο, εσωτερικά του ατόμου.

 

1) Σημειώσεις μαθήματος

    Κορρές Κ. (2011). Διδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας. ΑΣΠΑΙΤΕ, ΕΠΠΑΙΚ.

    Κορρές Κ. (2014). Διδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας (Mέρος 2). ΑΣΠΑΙΤΕ, ΕΠΠΑΙΚ.

    Κορρές Κ. (2020). Εργασία στη Διδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας. ΑΣΠΑΙΤΕ, ΕΠΠΑΙΚ.

    Κορρές Κ. (2015). Σχέδιο μαθήματος.

    Κορρές Κ. (2015). Σχέδιο μαθήματος (σε μορφή doc).

 

2) Διδακτικό υλικό Μαθημάτων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

3) Παραδείγματα σεναρίων διδασκαλίας

    Σενάρια διδασκαλίας από την ιστοσελίδα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου- Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (δείτε τα σενάρια της Φυσικής και των Μαθηματικών)

 

4) Λογισμικά - γνωστικά εργαλεία

α) Hot potatoes

β) Cmap Tools

γ) Graphmatica

δ) Geogebra

ε) Mathematica

στ) Modellus

5) Παραδείγματα ψηφιακών σεναρίων διδασκαλίας

Τα τελευταία χρόνια ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη σεναρίων διδασκαλίας τα οποία ενσωματώνουν καινοτόμες διδακτικές προσεγγίσεις και στρατηγικές (διερευνητική, ομαδοσυνεργατική κλπ) και αξιοποιούν τη δυναμική των ψηφιακών τεχνολογιών γίνεται ολοένα και πιο σημαντικό κομμάτι της δουλειάς των εκπαιδευτικών.

Ως αποτέλεσμα της έντονης κινητικότητας στο πεδίο του εκπαιδευτικού σχεδιασμού έχουμε:

α) Ανάπτυξη και αξιοποίηση πληθώρας εργαλείων μαθησιακού σχεδιασμού (learning design tools).

β) Ολοένα αυξανόμενη ανάπτυξη και αξιοποίηση διαδικτυακών πυλών – αποθετηρίων που φιλοξενούν πολλαπλά σενάρια μάθησης για ποικίλα γνωστικά αντικείμενα.

Ενδεικτικά παραδείγματα διαδικτυακών πυλών–αποθετηρίων αποτελούν:

1) Η πλατφόρμα WISE (Web–based Inquiry Science Environment) (https://wise.berkeley.edu/), η οποία αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Berkeley.

2) Το αποθετήριο του συστήματος διαχείρισης μάθησης HotChalk (www.Hotchalk.com).

3) Η πλατφόρμα «Αίσωπος» του ΙΕΠ (aesop.iep.edu.gr)

Παραδείγματα ψηφιακών σεναρίων τα οποία ενσωματώνουν δραστηριότητες διερευνητικής – ανακαλυπτικής μάθησης για τα Μαθηματικά από την πλατφόρμα «Αίσωπος»:

α) Η έννοια της παραγώγου συνάρτησης (http://aesop.iep.edu.gr/node/21139 )

β) Μελέτη συνάρτησης (Μονοτονία – Ακρότατα) (http://aesop.iep.edu.gr/node/21119 )

γ) Οι τριγωνομετρικές συναρτήσεις (http://aesop.iep.edu.gr/node/7810 )